Mowa to umiejętność, którą dziecko nabywa i kształtuje przez pierwsze lata życia.Te pierwsze lata życia dziecka to intensywny czas rozwoju, szczególnie dynamiczny dla rozwoju mowy. Słownik dziecka zarówno ten językowy jak i muzyczny w dużej mierze zależny jest od tego w jaki sposób i z jaką częstotliwością zwracamy się do naszego dziecka, jak wypowiadamy kierowane do niego słowa, jak i kiedy czytamy książeczki – takie „kąpiele słowne” i różnorodność wypowiadanych słów dają dziecku ogromne możliwości, a jego słownik językowy w niesamowitym tempie wzbogaca się.
Pierwszy jest okres niemowlęctwa czyli czas w pierwszym roku życia dziecka. Nasz maluch nie posługuje się jeszcze mową, ale zaczyna wydawać dźwięki poprzez, które komunikuje się ze swoim najbliższym otoczeniem, należą do nich: płacz, krzyk, gaworzenie. Jest to okres w którym, dziecko jak i jego aparat artykulacyjny przygotowują się do dalszego rozwoju mowy, co więcej - dziecko zaczyna uświadamiać sobie, że dźwięki którymi się posługuje “działają” ii prowokują oczekiwaną reakcję.
Kształtowanie się mowy, te najintensywniejsze odbywa się przez pierwsze 3 lata życia dziecka, jest to czas w którym kształtują się zdolności mowne i są zdecydowanie ważniejsze od tych, które będą ćwiczone na dalszych etapach rozwoju.
Zawsze pamiętajmy o tym, że rozwój mowy to proces indywidualny i u każdego dziecka może przebiegać nieco inaczej. Zależy to między innymi od możliwości psychofizycznych dziecka i środowiska, z którego pochodzi. Pewne etapy rozwoju mowy u jednych dzieci mogą pojawiać się szybciej u innych zaś wolniej.
Gdy dziecko rozwija się prawidłowo i nie występują u niego żadne odstępstwa od normy to zdaniem specjalistów w tej dziedzinie poszczególne stadia rozwoju mowy mogą przesunąć się nawet o pół roku.
Nic nie stoi na przeszkodzie, abyście Wy Rodzice zaczęli dbać o rozwój mowy Waszego malucha już od pierwszych dni życia - to zdecydowanie pomoże i sprawi, że sami “na własnej skórze” przekonacie się, że logopedyczny trening w domu może być fascynującą przygodą - dla Was i dla Waszych pociech.
Jeśli chcemy rozwijać mowę naszego dziecka w zaciszu domowym, to wystarczy wdrożyć w życie kilka ważnych reguł, które wykonywane systematycznie przyniosą oczekiwane efekty,
a jeśli dodatkowo zechcecie wyposażyć się w odpowiednie akcesoria to z pewnością Wasze pociechy to docenią.
Rodzicu oto kilka podpowiedzi co warto robić:
- mów do dziecka jak najczęściej w sposób staranny i prawidłowy z unikaniem wszelkich spieszczeń - pamiętaj, że to rozumienie mowy pojawia się znacznie wcześniej niż sama mowa,
- od pierwszych dni życia możecie bawić się w zabawy paluszkowe i wyliczanki,
- śpiewajcie i grajcie na instrumentach - ćwiczenia gry na instrumentach uwrażliwią dziecko na bodźce słuchowe oraz będą pobudzać koncentrację i spostrzegawczość,często czytaj dziecku,
- zachęcaj dziecko do wypowiedzi, wydawania i naśladowania dźwięków,
- ćwiczcie narządy artykulacyjne - najprostsze ćwiczenia, które usprawniają narządy mowy to: kląskanie, parskanie, wysyłanie buziaków, robienie z buzi balonika, mycie językiem policzków. Wystarczy kilka minut każdego dnia.
- udzielaj odpowiedzi na pytania dziecka
- wspólnie wymyślajcie zabawy stymulujące rozwój mowy, bawcie się słowem, dźwiękiem, obrazem, śpiewajcie – dzieci to lubią!
Każda okazja, aby prowokować dziecko do mówienia będzie na wagę złota. Pamiętaj, że to Ty i bliskie otoczenie dziecka jesteście dla niego przykładem, wzorem do naśladowania, to dzięki Wam nauczy się pięknie wypowiadać oraz wzbogaci swój słownik czynny.
W jakie akcesoria warto wyposażyć się, aby domowy trening stymulowania rozwoju mowy był jeszcze efektywniejszy?
Dla Naszych najmłodszych pacjentów rekomendujemy pomoce, które wspomagają nie tylko samą mowę, wydawanie dźwięków czy ich naśladowanie, ale przede wszystkim pracę małych rączek, bo motoryka mała i jej stymulacja to kluczowa umiejętność potrzebne do prawidłowego rozwoju mowy.
Jednym z wielu akcesoriów w które możecie się wyposażyć będą wszelkie zabawki sensoryczne, które nie tylko swoimi kontrastowymi kolorami, ale przede wszystkim różniącą się fakturą będą przyciągać uwagę dziecka. Małe i idealnie mieszczące się do ręki grzechotki pozwolą Twojemu dziecku nauczyć się manipulacji przedmiotami a przekładanie z rączki do rączki okaże się przyjemnością.
Dla nieco starszych dzieci warto wyposażyć się kolorowe drewniane śrubki za pomocą których Twoja pociecha rozwinie zdolności manualne, wzmocni pracę mięśni nadgarstka oraz paluszków a to przyczyni się do prawidłowego rozwoju mowy. Co więcej - możecie używać tej zabawki do nauki kolorów i kształtów, do wspomagania liczenia i wczesnego liczenia, a przede wszystkim do poprawy zręczności manualnej i siły motorycznej.
Aby rozwijać tak ważną motorykę małą możecie wyposażyć się w zestaw do tworzenia biżuterii. Kolorowy i zamknięty w wygodnym pojemniku za sprawą pięknych kolorów i kształtów zapewni Twojemu dziecku różnorodność wrażeń dotykowych i będzie fantastycznym urozmaiceniem zabaw a przy okazji doskonałym treningiem dla małych rączek.
Dodatkowo warto wyposażyć się w elementy wykorzystywane w gabinetach logopedycznych. Do najbardziej przyjaznych dla dziecka i wcale nie kojarzących się z terapią należy dmuchajka.
Czym jest dmuchajka logopedyczna?
To pomoc, która przede wszystkim uatrakcyjnia proces usprawniania aparatu oddechowego, artykulacyjnego i fonacyjnego. Ułatwia kontrolowanie oddechu, wydłużanie fazy wydechowej, umożliwia ustalenie prawidłowego toru oddechowego, a ponadto jest wspaniałym sposobem na rozwinięcie umiejętności koncentracji, wycisza i pozwala dziecku skoncentrować się na jednej czynności, co może być doskonałym treningiem na poprawę koncentracji i skupiania.
Jeśli z kolei macie ochotę na inne pomoce, które będą pośrednio wpływać na usprawnianie aparatu oddechowego to zdecydowanie rekomendujemy wyposażyć Wasze pociechy winstrument jakim jest flet - to proste i znane każdemu “narzędzie” będzie rozwijać w Twoim dziecku zdolności muzyczne, poczucie rytmu dziecka, wrażliwość na muzykę oraz zmysł słuchu.
Zobacz jak niewiele potrzeba, aby rozwijać w Twoim dziecku najważniejsze umiejętności potrzebne w procesie kształtowania się dziecka oraz w jego harmonijnym rozwoju.
Co jeszcze możemy Ci zaoferować?
Otóż jedną z lubianych gier logopedycznych okazują się “Buźki”, które przydadzą się do domowego treningu w Waszym zaciszu domowym, nie tylko jako element zalecanej terapii, ale jako akcesorium przydatne do stymulacji rozwoju mowy Twojej pociechy. Buźki logopedyczne to zabawa dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, wspomagająca naukę prawidłowej wymowy i usprawnianie narządów artykulacyjnych, takich jak żuchwy, wargi, język, podniebienie, policzki - więcej o tej pomocy logopedycznej przeczytasz na tej stronie https://empis.pl/logopedia/2744-buzki-karty.html.
Po nitce do kłębka
Wszystko co Nas otacza, co znajduje się w środowisku dziecka jest cennym doświadczeniem dla małego odkrywcy, dlatego pokazuj dziecku różne przedmioty, które użytkujesz codziennie i takie z którymi dziecko ma kontakt. Istotne będzie również uczenie dziecka koncentrowania wzroku na rozmówcy, dlatego patrz na dziecko kiedy do niego mówisz oraz wtedy gdy oczekujesz od niego odpowiedzi.
Dziecko chłonie nowe umiejętności jak gąbka, dlatego doświadczanie poprzez dotyk i obserwacje będzie kolejnym i równie ważnym krokiem w rozwoju malca jak i podczas stymulacji rozwoju mowy. Te wbrew pozorom proste dla Nas dorosłych rzeczy i komunikaty, dla dziecka mogą okazać się kluczowe podczas rozwoju mowy.
Ważne jest zachęcanie, a wręcz prowokowanie dziecka do mówienia. Najlepszym sposobem na to jest zwyczajne zadawanie pytań dziecku – krótkich i prostych pytań. Jeśli dziecko nie zna odpowiedzi, można mu podpowiedzieć i nazwać przedmiot lub czynność. Natomiast pamiętajmy, że nie należy od razu odpowiadać za dziecko. Trzeba dać mu chwilę do namysłu i szansę, aby się zastanowiło i spokojnie odpowiedziało, przecież Nasz malec dopiero nabywa nową umiejętność – dlatego bądźmy dla Niego przewodnikiem i pozwólmy dążyć do doskonałości stosująć metodę prób i błędów
Autor: Patrycja Maziejuk